Yeniasır Yetişkinlerde Göz Sağlığı 30 Ocak 2007

YETİŞKİNLERDE GÖZ SAĞLIĞI / Hazırlayan: Filiz İçke
ÇOK BEKLEYEN VAKALARDA AMELİYAT SONRASI İYİLEŞME SÜRESİ UZUYOR
Katarakt için geç kalmayın

Op. Dr. UÄŸur Ãœnsal “Gözdeki kataraktın sertleÅŸmesi operasyonu zorlaÅŸtırır, süresini uzatır ve ameliyat sonrası iyileÅŸme de daha uzun sürer. Zamanında yapılmış katarakt ameliyatında ise ertesi günü hasta yeterli görme düzeyine kavuÅŸur. Tam iyileÅŸme ise üç hafta sürer”

“Halk arasında lazerle katarakt operasyonu olarak bilinen Fakoemülsifikasyon cerrahisinin olabildiÄŸi kadar erken dönemde yapılması gerekir” diyen Batıgöz Göz SaÄŸlığı ve Lazer Dal Merkezi’nden Operatör Doktor UÄŸur Ãœnsal, operasyon için “doÄŸru zaman”ı ise şöyle tarif etti: “Katarakt, görmeyi etkileyerek kiÅŸinin hayatını kısıtlamaya baÅŸladığı anda göz ameliyat edilmelidir.” Op. Dr. UÄŸur Ãœnsal’la katarakt ve tedavisini konuÅŸtuk.
-Katarakt nedir?
Katarakt göz merceğinin matlaşmasıdır. Başlangıç döneminde insanlar görmede deşiklik fark ederler. Özellikle karşıdan gelen ışıklarda gözlerinin kamaştığını ve sulandığını ifade ederler. Bunu takiben görme azalır ve görme azlığı kişiyi giderek artan bir şekilde rahatsız etmeye başlar.
-Katarakt daha çok kimlerde görülür?
Genellikle yaÅŸlı hastalığı olmakla beraber her yaÅŸta görülebilir. DoÄŸuÅŸtan kataraktlar da mevcuttur. Ama daha çok orta yaşın üzerinde görüldüğü için yaÅŸlılığa baÄŸlı bir hastalık olarak isimlendirilir. 60 yaşın üzerindeki nüfusa bakıldığında bir biçimde, az veya çok nüfusun yüzde 90’ında katarakt görüldüğünü söyleyebiliriz.
-OluÅŸum sebebi nedir?
Sebebi net bilinmemektedir. Ama ultraviyole ışıklarının katarakt gelişiminde etkin rol oynadığı herkes tarafından kabul edilmektedir. Bunun dışında gözü etkileyen travmalar da katarakt sebebi olabilir.
-Tedavisi nasıl yapılır?
Katarakt ilaçla veya diğer yöntemlerle tedavi edilemez. Tek çözüm cerrahi tedavidir. Gözün içindeki doğal merceğin metabolizmesı bir şekilde bozulur ve berrak olması gereken göz içi merceği matlaşır. Bunu yaratan sebep net olarak ortada olmadığı için ilaçla tedavisi söz konusu değil. Katarakt çok eskiden beri bilinen bir hastalık ve ortaçağda kataraktı tedavi eden ve kırlangıç tabir edilen insanlar, göz içindeki matlaşmış merceği bir iğneyle geriye doğru iterek merceğin göz arkasına düşmesine yol açarken bir anlamda cerrahi tedavi uyguluyorlarmış. Modern cerrahi ise matlaşmış merceğin zarını yerinde bırakarak, bu zarın içine doğal merceğin görevini yapacak suni göz içi merceği (göz içi lensi) konulması ile gerçekleşmektedir. Bu operasyon gelişmiş cihazlarla (fakoemülsifikasyon), katılaşmış lens materyalinin çok küçük bir giriş yerinden (2 mm kadar) göz içine girilerek kısa sürede yapılmasına olanak vermektedir. Lens materyali temizlendikten sonra aynı giriş deliğinden katlanarak enjektör içerisine yerleştirilmiş göz içi suni merceği doğal lens zarı içine yerleştirilir. Bu operasyon 7-12 dakika sürer. Kesi yeri çok küçük olduğundan dikiş gerekmemektedir.
-Katarakt ameliyatı sırasında hastalar anestezi ile uyutuluyor mu?
Hayır. kişiler tamamen uyanık oluyorlar. Operasyon incesinde gözü uyuşturmak için iğne bile yapılmamakta sadece anestezik damla ile operasyon başarılabilmektedir. Hasta bu esnada hep uyanıktır.
-Göz içine yerleştirilen merceğin özelliği nedir?
Göz içine konulacak merceğin numarası hastanın uzağı gözlüksüz görebileceği şekilde ayarlanır. Ancak bu durumda hasta yakını görmek için gözlük takmak zorunda kalacaktır. Takılacak yakın gözlük ise okuma mesafesine ayarlanır. Kullanıcı bu mesafenin daha yakınını veya uzağını bu gözlükle göremez.

Yakın gözlüğüne ihtiyaç kalmıyor
-Multifocal lensler yakını görme sorununu da ortadan kaldırıyor, değil mi?
Gerçekten de son zamanlarda kişilerden gelen taleplerinde etksiiyle bolca uygulanan multifocal göz içi lensleri (çok odaklı), katarakt hastalarında uzağı, yakını ve orta mesafeleri gözlüğe ihtiyaç duymaksızın görme olanağı sağlar.

Operasyon sonrası göz kapatılmaz
-Ameliyat sonrası belli kısıtlamalarınız oluyor mu?
Ameliyat sonrası gözü kapatmıyoruz. Sadece göz damlası ile bir süre tedaviye devam ediyoruz. İlk iki gün boyunca 2 saatte bir, ikinci göndün itibaren 4 saatte bir toplamda 7-10 gün boyunca damla tedavisi kullanılır. Kişi ertesi günden itibaren rahat görmeye başlar. Tam iyileşme ise üç hafta içinde sağlanır.